Darowizny to popularny sposób na wsparcie bliskich, organizacji charytatywnych czy instytucji publicznych. Jednak oprócz samego aktu przekazania środków finansowych lub majątku, darowizny mają również istotny wpływ na kwestie podatkowe.
Czym jest darowizna?
Darowizna to przekazanie określonej wartości majątkowej (np. pieniędzy, nieruchomości, ruchomości) na rzecz innej osoby fizycznej, prawnej lub instytucji, bez oczekiwania ekwiwalentu. Darowizny mogą być dokonywane zarówno w rodzinie, jak i na rzecz organizacji charytatywnych czy instytucji publicznych, takich jak szkoły, szpitale czy kościoły.
Podstawą prawną dla darowizn w Polsce jest Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93, ze zm.), który w artykułach 888–902 reguluje zasady dokonywania darowizn oraz obowiązki stron umowy darowizny.
Podatek od darowizny – Kiedy jest naliczany?
Darowizny podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, który jest regulowany ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207, ze zm.). Stawki podatku oraz zwolnienia zależą od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym, a także od wartości darowizny.
Podatek od darowizn jest naliczany według trzech grup podatkowych:
- Grupa I: Obejmuje najbliższą rodzinę (małżonkowie, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierbowie, ojczym, macocha). Wysokość zwolnienia wynosi do 10 434 zł.
- Grupa II: Obejmuje dalszą rodzinę (zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków). Wysokość zwolnienia wynosi do 7 878 zł.
- Grupa III: Obejmuje inne osoby (osoby niespokrewnione). Wysokość zwolnienia wynosi do 5 308 zł.
Jeśli wartość darowizny przekracza kwoty wolne od podatku, obdarowany musi zapłacić podatek od nadwyżki.
Zwolnienia i ulgi podatkowe przy darowiznach
Istnieją pewne zwolnienia i ulgi, które pozwalają na uniknięcie lub zmniejszenie podatku od darowizn. Przede wszystkim, darowizny między najbliższymi członkami rodziny, takimi jak małżonkowie, rodzice, dzieci, dziadkowie czy rodzeństwo, mogą być całkowicie zwolnione z podatku, pod warunkiem, że darowizna zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia jej otrzymania. Jeśli dotyczy ona wartości pieniężnych konieczne by darczyńca dokonał płatności na rachunek bankowy obdarowanego. Inną ulgą jest możliwość odliczenia darowizn na cele charytatywne od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym (PIT lub CIT). W przypadku osób fizycznych, darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP), kościołów czy innych instytucji charytatywnych mogą być odliczone do 6% dochodu, a w przypadku osób prawnych – do 10% dochodu.
Darowizny a podatek dochodowy (PIT i CIT)
Darowizny mają również wpływ na rozliczenia podatkowe w zakresie podatku dochodowego. Przedsiębiorcy oraz osoby fizyczne mogą skorzystać z ulg podatkowych, które pozwalają na obniżenie podstawy opodatkowania. Darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego uprawniają do odliczenia ich wartości od dochodu, co może zmniejszyć wysokość płaconego podatku dochodowego. Aby skorzystać z tej ulgi, darowizna musi być odpowiednio udokumentowana, na przykład potwierdzona dowodem wpłaty na konto organizacji pożytku publicznego. Darowizny na cele związane z kultem religijnym, takie jak budowa czy remont kościołów, również mogą być odliczone od podstawy opodatkowania. Dodatkowo, osoby oddające krew mogą skorzystać z ulgi podatkowej, której wartość jest obliczana na podstawie ilości oddanej krwi, przeliczanej według ustalonych stawek.
